Οι δαπάνες για στέγαση αποτελούν ένα από τα βασικότερα έξοδα για κάθε οικογένεια, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για να αποτυπώσει αυτό το «βάρος» στον οικογενειακό προϋπολογισμό, η Eurostat υπολογίζει και δημοσιεύει κάθε χρόνο το μερίδιο του κόστους στέγασης στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, δηλαδή το ποσοστό που αντιστοιχεί στις στεγαστικές δαπάνες ως προς το καθαρό εισόδημα – και τα δύο μετρημένα σε PPS (έχουμε δει εδώ τι σημαίνει αυτό). Στο κόστος στέγασης περιλαμβάνονται:
- Ενοίκια ή τόκοι στεγαστικών δανείων
- Δαπάνες για ηλεκτρικό ρεύμα, νερό, θέρμανση κ.λπ.
- Φόροι κατοικίας
- Ασφάλιστρα
- Έξοδα τακτικής συντήρησης/επισκευών
Αντιθέτως εξαιρούνται από αυτό, το κόστος αγοράς κατοικίας τοις μετρητοίς ή το χρεολύσιο του στεγαστικού δανείου (γιατί αποτελούν μετατροπή του ήδη υφιστάμενου πλούτου ή του χρέους, αντίστοιχα, σε ακίνητο), καθώς και λοιπά έξοδα λ.χ. για επίπλωση.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat για το 2024 [1], το μέσο ελληνικό νοικοκυριό επιβαρύνεται περισσότερο κάθε άλλο αντίστοιχο στην Ευρωπαϊκή Ένωση – κάτι που συμβαίνει σταθερά από το 2011 και έπειτα! Πιο συγκεκριμένα, στη χώρα μας κάθε οικογένεια δαπανά κατά μέσο όρο το 35,5% του διαθέσιμου εισοδήματός της για στέγαση, λίγο λιγότερο από το διπλάσιο του μέσου όρου που δαπανάται μεσοσταθμικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση (19,2%).
Μετά την Ελλάδα, τα μεγαλύτερα ποσοστά επιβάρυνσης καταγράφονται σε δύο σκανδιναβικές χώρες, τη Δανία (26,3%) και τη Σουηδία (24,6%), ενώ το χαμηλότερο κόστος στέγασης στην ΕΕ έχει η Κύπρος, με μόλις 11,4% επί του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος.
Φυσικά, ο κυριότερος λόγος που η Ελλάδα παρουσιάζει τόσο μεγάλα ποσοστά στεγαστικής δαπάνης είναι λίγο – πολύ γνωστός: η μεγάλη οικονομική κρίση την οποία πέρασε (και περνά;) η χώρα έχει συμπιέσει σε μεγάλο βαθμό τα πραγματικά εισοδήματα, επομένως τα κόστη που σχετίζονται με τις ανάγκες επιβίωσης καταλαμβάνουν πλέον σημαντικό μερίδιο του διαθέσιμου εισοδήματος.
Παράλληλα, όμως, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια επειδή και το κόστος στέγασης καθαυτό δέχεται αυξητικές πιέσεις από το υψηλό ενεργειακό κόστος (να’ ναι καλά το χρηματιστήριο ενέργειας), αλλά και από την αδυναμία της ελληνικής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις δυσχέρειες που έχουν προκληθεί από την άνοδο τιμών των κατοικιών και των ενοικίων, λόγω της βραχυχρόνια μίσθωσης (Airbnb) και της Golden Visa.
Αν η Ελλάδα θέλει να συγκλίνει πραγματικά με την υπόλοιπη Ευρώπη —όχι μόνο σε ΑΕΠ, αλλά και σε ποιότητα ζωής— τότε οι πολιτικές στέγασης δεν μπορούν να μείνουν στο περιθώριο. Όσο οι κυβερνήσεις συνεχίζουν να βλέπουν τη στέγαση ως «ιδιωτική υπόθεση», το πρόβλημα θα οξύνεται και η ελληνική οικογένεια θα εξακολουθεί να φτωχοποιείται.
[1] Eurostat. (2025). Share of housing costs in disposable household income, by type of household and income group. European Commission. Retrieved June 4, 2025, from https://ec.europa.eu
