Η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη θεωρείται – χωρίς αμφιβολία – ένα θεμελιώδες κοινωνικό δικαίωμα. Ο δείκτης ανικανοποίητης ιατρικής ανάγκης δείχνει το ποσοστό των ανθρώπων άνω των 16 ετών που δήλωσαν πως, ενώ χρειάστηκαν ιατρική φροντίδα (τουλάχιστον μία φορά την υπό εξέταση περίοδο), τελικώς δεν την έλαβαν. Οι συνηθέστεροι λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι το κόστος των ιατρικών υπηρεσιών, η απόσταση από τη μονάδα υγείας και οι χρόνοι αναμονής, οι οποίοι σχετίζονται με το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) κάθε χώρας. Ωστόσο, σε αυτούς προστίθενται και λόγοι που σχετίζονται με την κουλτούρα κάθε λαού, όπως για παράδειγμα η αναμονή του ασθενή για όξυνση ή μη του εκάστοτε ιατρικού προβλήματος, ο φόβος επίσκεψης στο γιατρό κ.λπ., οι οποίοι δεν σχετίζονται με το ΕΣΥ.
Το 2024, σύμφωνα με τη Eurostat [1], το 3,8% των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δήλωσε ότι δεν έλαβε την απαιτούμενη ιατρική φροντίδα. Οι συνηθέστεροι λόγοι ήταν οι μεγάλες λίστες αναμονής (1,4%) και το υψηλό κόστος (1%), ενώ το 1,3% δήλωσαν λόγους που δεν σχετίζονται με τα ΕΣΥ. Τα ποσοστά ήταν υψηλότερα στις ηλικιακές ομάδες άνω των 45, καθώς και στα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας – όπως ήταν αναμενόμενο.
Η Ελλάδα καταγράφει τη χειρότερη επίδοση στην Ε.Ε.: το 13,4% των πολιτών ανέφερε ανικανοποίητη ανάγκη ιατρικής περίθαλψης, 3μιση φορές πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, με το 12,1% να δηλώνει λόγους που σχετίζονται με το ελληνικό ΕΣΥ (κόστος το 9,1%, λίστες αναμονής το 2,1%, απόσταση από μονάδες υγείας το 0,9%). Αυτό αντικατοπτρίζει όχι μόνο τα χρόνια προβλήματα υποστελέχωσης και υποχρηματοδότησης του ΕΣΥ, αλλά και τις οικονομικές πιέσεις που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά και στον τομέα της υγείας. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το ποσοστό για τους Έλληνες πολίτες 3ης ηλικίας (65+), όπου το 28,2% δήλωσε ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη για λόγους που σχετίζονται με το ΕΣΥ, καθώς και για τα άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας, όπου το αντίστοιχο ποσοστό έφτασε το 32,3%.
Τα παραπάνω ποσοστά για τη χώρα μας υποδηλώνουν την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις — από την ενίσχυση των δημόσιων δομών μέχρι την καλύτερη οργάνωση των ραντεβού και την κάλυψη του κόστους για τους πιο ευάλωτους. Η βελτίωση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη δεν είναι μόνο θέμα κοινωνικής πολιτικής, αλλά και δείκτης της συνολικής ποιότητας ζωής στη χώρα.
[1] Eurostat. (2025, July). Unmet health care needs statistics. Statistics Explained. Retrieved from: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics‑explained/index.php?title=Unmet_health_care_needs_statistics
