Το εμπορικό ισοζύγιο μιας χώρας αποτελεί έναν κρίσιμο δείκτη για την οικονομία της, καθώς αντικατοπτρίζει την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων της σε διεθνές επίπεδο. Η Ελλάδα το 2024 παρουσίασε έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο ύψους 34,6 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 7,9% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, με τις εισαγωγές να αυξάνονται κατά 1,7% και τις εξαγωγές να μειώνονται κατά 2,2% [1].
Όπως φαίνεται στο infographic, τα προϊόντα με τον μεγαλύτερο όγκο εμπορικών συναλλαγών ήταν τα ορυκτά καύσιμα και λιπαντικά, με τις εισαγωγές τους να φτάνουν τα 21,6 δισ. ευρώ και τις εξαγωγές τα 14,9 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι, παρά τη σημαντική επανεξαγωγή προϊόντων διύλισης, η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο από το εξωτερικό εξακολουθεί να επιβαρύνει το συνολικό ισοζύγιο.
Παράλληλα, μεγάλα ποσά δαπανώνται και για την αγορά ξένων μηχανημάτων και βιομηχανικών ειδών και υλών, με τις καθαρές εισαγωγές τους να ξεπερνούν αθροιστικά τα 21 δισ. ευρώ, γεγονός που αντανακλά την ανάγκη για ανάπτυξη σύγχρονων τεχνολογικών και βιομηχανικών υποδομών στη χώρα.
Από την άλλη πλευρά, τα ελληνικά τρόφιμα παραμένουν σχετικά πιο ανταγωνιστικά στο εξωτερικό, με το έλλειμμά τους να μην ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ. Αν λάβουμε υπόψη και τη σημαντική παρουσία του ελληνικού ελαιόλαδου στις διεθνείς αγορές που οδήγησε σε πλεόνασμα 637 εκατ. ευρώ στα έλαια, καθώς και τις καθαρές εξαγωγές 365 εκατ. ευρώ σε ποτά και καπνό, το συνολικό ισοζύγιο σε διατροφικά και αγροτικά προϊόντα είναι ισορροπημένο.
Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πως το εξωτερικό εμπόριο δεν αποτελεί το μεγάλο ατού της χώρας. Για να αντιστραφεί η εικόνα αυτή, θα πρέπει να υπάρξει σοβαρή επένδυση σε καινοτομία και τεχνολογία, ώστε να είναι σε θέση να παράγει και η Ελλάδα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Ένας άλλος παράγοντας ικανός να βελτιώσει το εμπορικό ισοζύγιο είναι η διαφοροποίηση των εμπορικών μας εταίρων και η ενίσχυση της εξαγωγικής στρατηγικής, εστιάζοντας σε αγορές που παρουσιάζουν – ή δύνανται να παρουσιάσουν – αυξημένη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα.
Φυσικά, το τελευταίο σημείο αποκτά ιδιαίτερη πολυπλοκότητα όταν βάλουμε στην εξίσωση και το ζήτημα των δασμών, στην νέα εποχή Τραμπ. Η ελληνική κυβέρνηση και οι επιχειρηματικοί φορείς θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις διαπραγματεύσεις τους, διασφαλίζοντας ευνοϊκότερους όρους για τις ελληνικές εξαγωγές. Η προσαρμογή στις νέες συνθήκες του παγκόσμιου εμπορίου δεν είναι απλώς μια επιλογή, αλλά μια αναγκαιότητα για τη βιωσιμότητα του ελληνικού εμπορικού ισοζυγίου.
[1] Ελληνική Στατιστική Αρχή. (2025, 7 Φεβρουαρίου). Εμπορευματικές συναλλαγές της Ελλάδος: Δεκέμβριος 2024. Ανακτήθηκε από https://www.statistics.gr/
