Οι ελληνικές εξαγωγές, εδώ και δεκαετίες, βασίζονται κατά κύριο λόγο σε αγροτικά και διατροφικά προϊόντα. Από φρούτα και λαχανικά, μέχρι ελαιόλαδο και γαλακτοκομικά, η χώρα μας αξιοποιεί το γεωγραφικό της πλεονέκτημα για να κατακτήσει ξένες αγορές. Φυσικά, τα ελληνικά προϊόντα δεν εξάγονται μόνο «χύμα», αλλά συχνά φτάνουν στο εξωτερικό με προστιθέμενη αξία — επώνυμα, τυποποιημένα και με γεωγραφικές ενδείξεις.
Από την άλλη, το μεγαλύτερο μερίδιο στις ελληνικές εξαγωγές κατέχει το διυλισμένο πετρέλαιο, το οποίο αποτελεί μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις το κύριο εξαγώγιμο προϊόν, όπως για παράδειγμα στο εμπόριό μας με τη Βουλγαρία και την Κύπρο. Η εικόνα αυτή αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την ύπαρξη και λειτουργία μεγάλων διυλιστηρίων στη χώρα, τα οποία εισάγουν αργό πετρέλαιο, το επεξεργάζονται και το εξάγουν ως τελικό προϊόν. Παρότι τα πετρελαιοειδή έχουν υψηλή αξία, πρόκειται ουσιαστικά για επανεξαγωγή πρώτης ύλης, κάτι που δεν αντανακλά κάποια σημαντική διαφοροποίηση της παραγωγικής βάσης.
Παράλληλα, όπως φαίνεται και στο infographic, οι κυριότεροι εισαγωγείς ελληνικών προϊόντων βρίσκονται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι ελληνικές εξαγωγές ενισχύονται από την κοινή αγορά και την υψηλή ζήτηση για ποιοτικά μεσογειακά προϊόντα. Ταυτόχρονα, οι γειτονικές μας χώρες (σ.σ. Ιταλία, Κύπρος, Βουλγαρία και Τουρκία) λειτουργούν τόσο ως αγορές κατανάλωσης, όσο και ως διαμετακομιστικά κέντρα για ελληνικά προϊόντα, με μεγάλη συχνότητα και γεωγραφική εγγύτητα.
Από τις χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο ξεχωρίζουν ως premium αγορές, όπου τα ελληνικά προϊόντα φτάνουν συχνά επώνυμα και σε υψηλές τιμές: η φέτα, το ελληνικό γιαούρτι, το ελαιόλαδο κ.λπ. βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε καταναλωτές που αναζητούν προϊόντα μεσογειακής διατροφής και σε οργανωμένες ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού.
Παρά τις επιτυχίες και την αναγνωρισιμότητα ορισμένων ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό, η συνολική εξαγωγική επίδοση της χώρας παραμένει περιορισμένη σε σχέση με το μέγεθος και τις δυνατότητές της. Η εξάρτηση από τον πρωτογενή τομέα και η κυριαρχία των πετρελαιοειδών στις εξαγωγές υπογραμμίζουν τη στασιμότητα στη διαφοροποίηση της παραγωγής και την ανάγκη για στρατηγική ενίσχυση της εξωστρέφειας. Αν η Ελλάδα επιδιώκει ουσιαστικό ρόλο στο διεθνές εμπόριο, απαιτείται στροφή προς προϊόντα και υπηρεσίες με υψηλή προστιθέμενη αξία, ενίσχυση των δικτύων προώθησης και αξιοποίηση της ποιότητας ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή. Εισαγωγές-Αφίξεις, Εξαγωγές-Αποστολές, Κατά Χώρα-Εταίρο (Ιανουαρίου 2004 – Δεκεμβρίου 2024). Ανακτήθηκε 17 Μαΐου, 2025, από https://www.statistics.gr/
