Η παραγωγή ελαιόλαδου έχει σημειώσει σημαντική άνθηση τα τελευταία χρόνια. Η Ελλάδα ανήκει διαχρονικά στους μεγαλύτερους παραγωγούς παγκοσμίως, και αποτελεί μάλιστα ένα από τα επτά ιδρυτικά μέλη του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιόλαδου (International Olive Council – IOC), που ιδρύθηκε το 1959 με έδρα τη Μαδρίτη. Ο Οργανισμός έχει ως αποστολή την παρακολούθηση της ποιότητας και της παραγωγής ελαιόλαδου, την ενίσχυση της τεχνικής συνεργασίας και τη στήριξη των χωρών-μελών, παρέχοντάς τους αξιόπιστα δεδομένα και διεθνή προώθηση.
Σύμφωνα με το IOC, για την περίοδο 2023-24 η παγκόσμια παραγωγή ανήλθε σε 2,6 εκατ. τόνους, μειωμένη κατά 7% σε σχέση με τον προηγούμενο παραγωγικό κύκλο, ενώ για την περίοδο 2024-25 εκτιμάται πως θα υπάρξει σημαντική ανάκαμψη κατά 32%, φτάνοντας τους 3,4 εκατ. τόνους [1]. Αντίστοιχα, για την περασμένη περίοδο η παγκόσμια κατανάλωση έφτασε στους 2,8 εκατ. τόνους και προβλέπεται ότι φέτος θα αυξηθεί κατά 10%, αγγίζοντας στους 3,1 εκατ. τόνους.
Στην Ελλάδα, η παραγωγή για το 2023-24 υποχώρησε στους 175 χιλ. τόνους, παρουσιάζοντας πτώση 49%. Ωστόσο, για το 2024-25 αναμένεται σημαντική ανάκαμψη στους 250 χιλ. τόνους, πλησιάζοντας τον μέσο όρο της προηγούμενης 5ετίας. Το μεγαλύτερο ποσοστό του παραγόμενου ελαιόλαδου κατευθύνεται στο εξωτερικό, καθώς το ελαιόλαδο αποτελεί ένα από τα κυριότερα εξαγώγιμα γεωργικά προϊόντα της χώρας.
Ωστόσο, ένα πάγιο διαρθρωτικό πρόβλημα του κλάδου στην Ελλάδα εξακολουθεί να υφίσταται: μεγάλο μέρος των εξαγωγών γίνεται σε χύμα μορφή. Το 2021, πάνω από το 75% του ελληνικού ελαιόλαδου που εξήχθη πήγε στην Ιταλία χωρίς τυποποίηση [2]. Το φαινόμενο παρατηρήθηκε και το 2024, με το 63% των εξαγωγών να φεύγει μαζικά προς Ιταλία και Ισπανία, σε τιμές σημαντικά χαμηλότερες από εκείνες που διατίθεται το τυποποιημένο ελαιόλαδο σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές [3, 4]. Οι χώρες αυτές καρπώνονται μεγάλο μέρος της αξίας του τελικού – προς κατανάλωση – προϊόντος, επανεξάγοντας το ελληνικό και άλλα ελαιόλαδα ως ιταλικό ή ισπανικό, ή ως μίγματα ΕΕ, σε πολλαπλάσια τιμή (έχουμε μιλήσει στο κανάλι για την τακτική αυτή σε σχετικό βίντεο).
Αυτό το μοντέλο αφήνει την προστιθέμενη αξία εκτός συνόρων, ενώ την ίδια στιγμή η ποιότητα του ελληνικού ελαιόλαδου αναγνωρίζεται διεθνώς. Στον φετινό Παγκόσμιο Διαγωνισμό Ελαιόλαδου, η Ελλάδα κατέκτησε 96 βραβεία, επιβεβαιώνοντας τη φήμη της χώρας ως παραγωγού premium ελαιόλαδου [5]. Η εμπορική αξία, όμως, θα παραμένει περιορισμένη όσο η χώρα δεν καρπώνεται η ίδια την υπεραξία του επώνυμου προϊόντος της.
[1] International Olive Council. (2024, Dec 17). World market of olive oil and table olives – Data from December 2024. Retrieved from: https://www.internationaloliveoil.org/world-market-of-olive-oil-and-table-olives-data-from-december-2024/
[2] Olive Oil Times. (2022, Sep 6). Bulk exports from Greece help fuel the Italian olive oil industry. Retrieved from: https://www.oliveoiltimes.com/business/bulk-exports-from-greece-help-fuel-the-italian-olive-oil-industry/111862
[3] Olivenews.gr. (2025, 12 Φεβ). Αυτές είναι όλες οι χώρες που εξάγεται το ελληνικό ελαιόλαδο – Στοιχεία 2024. Ανακτήθηκε από: https://www.olivenews.gr/el/exagoges/oles-oi-chores-poy-exagetai-to-elliniko-elaiolado-stoicheia-2024/
[4] CretaOne. (2024, 9 Νοε). Ελαιόλαδο: Χύμα στην Ιταλία το 80% – Τα “αγκάθια” για τους Έλληνες παραγωγούς. Ανακτήθηκε από: https://cretaone.gr/elaiolado-chyma-stin-italia-to-80-ta-agkathia-gia-tous-ellines-paragogous/
[5] Olive Oil Times. (2024, May 7). Greek producers celebrate world competition triumph after rebound harvest. Retrieved from: https://www.oliveoiltimes.com/production/greek-producers-celebrate-world-competition-triumph-after-rebound-harvest/140075
